Điểm Tin Sức Khoẻ: “Trị và Ngừa Trái Rạ”

Trị và Ngừa Trái Rạ

Bác sĩ Nguyễn Trần Hoàng

(714) 531-7930

drnguyentranhoang@gmail.com

Điều trị trái rạ

Bác sĩ có thể dùng thuốc chống virus acyclovir (Zovirax) để hạn chế triệu chứng của bệnh trái rạ (thường chỉ cần) ở người lớn. 

Tuy nhiên, cần chú ý là thuốc này chỉ có hiệu quả nếu bắt đầu ngay trong 24 tiếng sau khi tiếp xúc với bệnh.  Do đó, cha mẹ của các trẻ bị trái rạ nên gọi bác sĩ càng sớm càng tốt xem có cần dùng thuốc hay không.

Các trẻ em khỏe mạnh, nếu bị trái rạ, thường không cần dùng thuốc này.  Vì các nghiên cứu cho thấy có vẻ như là thuốc không không giúp được gì lắm.  Các bác sĩ của các cháu sẽ là người quyết định việc có nên dùng thuốc không.

Trong đa số các trường hợp, thường chỉ cần trị triệu chứng ngứa ngáy của trái rạ và phòng ngừa các nơi mụn nước bể ra bị nhiễm trùng do các em gải.

Một số chất dùng ngoài da như calamine lotion. oatmeal baths có thể giúp giảm ngứa. Nếu không đủ, bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc uống giảm ngứa.

Nhớ cắt móng tay cho trẻ, và nhắc trẻ không gải, để tránh nhiễm trùng.  Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng, người bệnh có thể sẽ cần dùng trụ sinh.

Nếu bị sốt, ta có thể dùng Tylenol (acetaminophen). 

Điều rất quan trọng, là không dùng aspirin ở trẻ em, vì thuốc này có thể gây ra hội chứng Reye (Reye's syndrome), là một tình trạng nguy cấp, có thể dẫn đến chết. 

Cần nhắc lại, nhớ gọi và gặp bác sĩ sớm nếu bị nổi ban. 

Nếu đã gặp bác sĩ rồi và được chẩn đoán là bị trái rạ rồi, cần gọi lại bác sĩ ngay, nếu bệnh nhân phát triển các triệu chứng sau:

• Sốt từ 103 độ F (Fahrenheit) trở lên
• Ngứa không thể kiểm soát được
• Mụn nước bị đỏ, sưng, có mủ
• Mụn nước ở gần mắt
• Nhức đầu dữ dội, lơ mơ, ói mửa (có thể là triệu chứng của biến chứng viêm não)
• Ho, khó thở (có thể là triệu chứng của biến chứng viêm phổi)

Để tránh lây lan, người bệnh nên (tạm thời) tránh tiếp xúc với những người khác trong nhà chưa có miễn nhiễm với bệnh, nhất là những người dễ bị lây hơn (như bị bệnh kinh niên, dùng các thuốc làm giảm sức đề kháng của cơ thể như steroid).

Nếu chưa từng bị trái rạ bao giờ, ta nên hỏi bác sĩ để được chích ngừa.  Nếu là phụ nữ, đang dự định sẽ có thai, càng nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được chích ngừa trái rạ và các bệnh cần được chủng ngừa khác.

Người lớn cần chích ngừa trái rạ khi nào

Tất cả người lớn chưa có bằng chứng là đã có miễn nhiễm với virus trái rạ nên được chích 2 liều thuốc chủng trái rạ, ngoại trừ trường hợp họ có chống chỉ định (tức là các trường hợp mà việc dùng thuốc có thể gây nguy hiểm cho người dùng hoặc bào thai,) như là người đang có bầu hay dự tính có bầu trong vòng ba tháng, bị suy giảm miễn dịch, bị ung thư máu, bị dị ứng với neomycin, gelatin, vân vân. 

Người lớn (lại càng) cần chú ý trong việc chích ngừa bệnh này.  Vì nếu người lớn bị trái rạ thì nguy cơ bị các biến chứng nặng (như viêm phổi, viêm não, biến chứng vào gan…) sẽ cao hơn so với các trường hợp bệnh ở trẻ em.

Cần quan tâm đặc biệt để chích ngừa cho những ai

• Có tiếp xúc trực tiếp với người có nguy cơ cao bị bệnh nặng (như là nhân viên y tế và tiếp xúc với người trong gia đình bị suy giảm miễn dịch) hoặc
• Có nguy cơ cao bị lây bệnh (như các thầy cô giáo, những người chăm sóc trẻ em, sinh viên, quân nhân, sống chung nhà với trẻ em, phụ nữ không có bầu trong tuổi có thể sinh đẻ, những người đi du lịch quốc tế)

Bằng chứng có miễn dịch với varicella ở người lớn có thể bao gồm

• Giấy tờ chứng minh đã có chích hai liều varicella cách nhau ít nhất là 4 tuần
• Những người sinh ở Hoa Kỳ trước năm 1980 (ngoại trừ các nhân viên y tế và phụ nữ (có thể) có thai)
• Đã từng bị trái rạ, được chẩn đoán hoặc chứng nhận của bác sĩ
• Đã từng bị giời leo (herpes zoster) và được chẩn đoán bởi bác sĩ
• Xét nghiệm cho thấy đã có miễn nhiễm với trái rạ

Các phụ nữ có bầu đều cần được kiểm tra xem đã có miễn dịch với siêu vi trùng bệnh trái ra hay chưa.  Những phụ nữ không có chứng cớ là đã có miễn nhiễm với trái rạ nên được chích mũi ngừa varicella đầu tiên ngay sau khi sanh hay chấm dứt thai kỳ và trước khi xuất viện.  Mũi thứ nhì nên được chích từ 4 đến 8 tuần sau mũi thứ nhất.

Thân mến,
Bác sĩ Nguyễn Trần Hoàng
www.nguyentranhoang.com